B) Smaç Müdafaası
Bu voleybolda en zor bölümdür. Smaç olarak karşı oyuncudan çıkan top istatiklere göre erkeklerde 27 metre kadınlarda 18 metre gitmektedir. Vücudun bir hareketi yapmak için reaksiyon müddeti ise 0.30, 0.35 saniye olarak saptanmıştır. Kolaylıkla anlaşılacağı gibi olanağı yoktur.
Smaçtan Önce
a) Smaçörün özelliklerine
b) Topun file üzerindeki yüksekliğine ve fileden olan açıklığına
c) Blokumuzun sahayı kapatma şekline göre karar verip sahada yer tutmakla topu karşılamak mümkün olabilecektir.
Sahada iyi yer tutmak, topun gelebileceği yerleri kestirebilmek, müdafaa pozisyonu (vücut alçak duruşta, ileri hamle yapabilecek tarzda ayak uçlarında vücut öne doğru verilmiş olmalıdır. Topa vuran smaçörü blok boşluğundan görerek karşımıza almak, top gelebilir diye girdiğimiz yerden uzağa düşüyorsa, atlayarak kurtarabilme yeteneğine sahip olmak, tek el ve manşet vuruşlarını çok iyi yapabilmek gerekmektedir. Bu iyi bir müdafaanın gerektirdiği unsurlardır. Birde fileden dönen topun müdafaası vardır. Oyun içinde bazen ikinci pasımızı fileye çarpıp dönen topu tekrar oyuna sokmakla yaparız. Bu servis karşılamada olsun smaç, müdafaasında olsun topun kontrol edilmeyerek pasör yerine fileye gitmesinden doğmaktadır. Burada önemli olan!
Topun filede çarptığı yer! Eğer top filenin üst kısmına çarpıyorsa daha dar açıyla yere düşeceği uzaklık çoğalır. Topun fileye çarpma hızı: Topun fileye çarptığı yer gibi çarpma hızı da önemlidir. Şiddete göre fileden daha uzağa düşecektir. Topun fileye çarpış açısı! Eğer top 90 yakın bir açıyla fileye çarpıyorsa geri gelişinde bu açıya yakın olacaktır. 2. kez topa vururken maçlarda olduğu gibi yukarıdan aşağıya geliyorsa top dar bir açıyla aşağı doğru: Yerden fileye doğru gelmişse çarpmadan sonraki yönü yukarı doğru olacaktır. Topun fileden bu dönüş şekillerine göre antrenmanlar yapmak bil hassa pasör için faydalıdır. Bu üç tarzı açıkladıktan sonra müdafaa tekniğini şöyle özetleyebiliriz.
Eskiden!
1) Oyuncu yüzü fileye dönük elleri göğüs hizasında fileye yakın olarak karşı smaçörü takip eder onun sıçrama noktasına göre yan adımlarla deplasman yaparlardı.
2) Smaçörün sıçrama noktasını tayin edip zamanlamasını yaptıktan sonra tolların yardımı olmaksızın sade bacakların az bir bükülmesi ile sıçrardı.
3) İyice yükseldikten sonra eller karşı sahaya sokulur ve top ile birbirine değdiğinde bileklerden aşağı bükülüp aktif blok yapılırdı.
Bloğun Bugünkü Tarzı:
1) Bloktaki sıçrama tarzı aynı smaçtaki tarza benzer. Şöyle ki blok yapacak oyuncu yüzü fileye dönük olarak, fileye yanını vererek yan adımlarla değil smaçtaki gibi koşu adımıyla bloğa gidecektir.
2) Blok sıçraması smaçta olduğu gibi ayaklar beraberce yere basıp kolların yardımıyla ve bacakların iyice açılmasıyla yapılacaktır. Burada risk eller smaçta olduğu gibi aşağıdan hız almak çekilerek sıçranacağından ve smaç a nazaran fileye daha yakın olacağından ellerin fileye değmesi veya vücudun fileye düşmesidir. Yapılacak egzersizlerle bu tehlike giderilmelidir.
3) Fileye yan olarak koşan ve smaç hareketiyle sıçrayan oyuncu yüzünü fileye dönerken ellerini de kollarıyla beraber içeri sokacaktır.
Eski sitilde ellerin göğüs hizasında getirildiği ve yerden hız alarak sıçranıldığı durumda bu sıçrama smaçörün yarışmasına nazaran daha süratli olacağından oyuncularımıza smaçörden sonra mesela ayaklarını takip edin sonra sıçrayın derdik. Bugün ise smaç ve blok sıçramaları aynı olduğundan bu şekilde sıçrayan blokör smaçörle aynı zamanda sıçramalıdır.
5. SMAÇ
Smaç sayı kazanmanın ya da servisi lehe çevirmenin en geçerli yolu olup Voleybol hareketlerindeki en çok kuvvet isteyen ve şiddetli harekettir. Smaçta tesirli olabilmek neticeye ulaşabilmek oyuncunun file üzerinde tırmana bildiği yüksekliğe bağlıdır. Yani file yüksekliğini topa vuracak koluyla geçebildiği nispetle olaya hakim olma yüzdesi artacaktır.
SMAÇ BAŞLICA BEŞ HAREKETTEN OLUŞUR:
A) Topa Koşma ve stop :
Burada stopun anlamı koşma ve sıçrama arasında sıçramaya geçebilmek için vücudun aldığı durumdur. Eskiden smaçta topa koşma olarak klasik üç adım kaidesi uygulanırdı şimdi ise adım adedi önemli olmayıp oyuncunun topla buluşacağı noktaya tayini önem kazanmıştır. Bugün modern Voleybolda sıçrama adımı genellikle tek adımdır.
B) SIÇRAMA
Son adımda vücut yaylanırken iki ayak birden topuklardan başlayarak kuvvetle yere basar kollar vücudun gerisine gergin olarak çekilmiş olmalıdır. Bugün voleybolda öndeki ayağın yanına arkadakini getirerek yapılan sıçrama yerine son adımda sıçrama için iki adımda birden ve yan yana ve aynı anda yere vurarak sıçrama yapılmaktadır. Bu voleybolda sol ayağıyla sıçrayış, sağ ayağıyla sıçrıyor problemini ortadan kaldırdığı gibi vücut ağırlığının iki ayak arasında eşit olarak paylaştırarak daha fazla patlayıcı güç istihsal hem de hareketin daha çabuk yapılmasını sağlamaktadır. Bazen ayaklar parmak uçlarına doğru bükülerek yerden kesiliyor. Bu anda dizlerin 100-110 derece büyük olması dinamik olarak en iyi pozisyondur. Göğüs dik olacak şekildedir ve ileriye doğru bakmalıdır.
C) HAVADA AÇILMA:
Sıçrama hareketi tamamlanıp vücut kolların yardımıyla yükseldiğinde sol el oyuncu vurabileceği yükseklikte yukarıda bulunacak topu vuracak sağ el dirsek yere paralel olacak tarzda başın geri-yukarısına çekilerek bu anda vücut gergin ve tam bir yay pozisyonunda bulunacaktır.
D) VURUŞ:
Sağ el (sol el) sol el (sağ el) aşağı indirilip yay gibi açılan vücut öne doğru kapanırken mümkün olan en yüksek noktada topa vuracak bileği ileri doğru katlanmasıyla topun sağa içinde kalması sağlanacaktır. Topa vuran elin, kolun vücuda doğru çekilerek aşağı indirilmesiyle fileye değmesi önlenmelidir.
E) DÖNÜŞ
Smaç yapıldıktan sonra yere düşüş ayak uçlarında olmalıdır. Fileye arada bir mesafe bırakılmalı fileye değmeyecek tarzda yapılmalıdır. Bugün modern voleybolda smaçta bütün söz sahibi ülkeler fileye dik değil de eğik olarak koşmaktadır. Dört ve iki numaralardan smaçör çizgi dışlarından, atılacak olan topa koşmaktadırlar. Üç numaradan kurşun ya da kısa pasa, pasöre dik olarak değil bir eğimle hücum edeceklerdir.
Enver GÖÇENER
info@voleybolunsesi.com
Charles H. Cardinal
(Ra Leipsik Spor Akademisinde oda arkadaşım)
Comments are closed.