Takako Shirai: Voleybolun Japon Efsanesi

Takako Shirai 18 Temmuz 1952’de Japonya’da Okayoma City’de doğdu. Takako 1.80 metre boyuyla çoğunlukla Japonya Kadın A Milli Takımı’ndaki diğer oyunculara göre uzun boyuyla ün kazanmıştı. Boyuyla birlikte güçlü smaçları ve yere top düşürmeyen defansıyla bugün tüm zamanların en iyi oyuncularından biri olarak biliniyor.

Sadece 14 yaşındayken Katayama Kız Lisesi’ndeki voleybol antrenörünün dikkatini çekip voleybola başlayan Takako, orada başarılarla dolu bir voleybol kariyerine ilk adımını atmış oldu. İki yıl sonra Shirai lise voleybolunu bırakarak Kurabo Kurashiki isimli bir şirket tarafından sponsor edilen voleybol takımında profesyonel oynamak üzere transfer oldu.

Sadece 18 yaşındayken Japonya milli takımına oynadığı bir Asya Turnuvası aracılığıyla seçildi. Yeteneklerinin çok yönlülüğü ve boyunun yanı sıra dikkat çeken smaçlarının gücü Kurabo Kurashiki takımını 1970 Asya Oyunlarında şampiyonluğa taşıdı.

O zamanlar Japonya Kadınlar Voleybol A Milli Takımı sadece başarılar ve şampiyonluklar serileriyle değil aynı zamanda yoğun antrenman programı ve çalışma disiplinleriyle meşhurdu. Japonya takımı dünyadaki tüm voleybol takımlarından bu açıdan çok farklıydı. En iyi 16 oyuncu tam anlamıyla birlikte yaşıyor, çalışıyor ve oynuyordu. Koçları çok talepkar ve yüksek kondisyon konusunda ısrarcıydı. Haftanın 6 günü sabah 7’de kalkarlar ve bir tekstil fabrikasında sabah 8’den öğleden sonra 3.30’a ve sonra da akşamüstü 4’ten gece 12’ye kadar durmadan ağır antrenmanlar yaparlardı. Tek boş zamanları her hafta Pazar günleri ve tüm sene boyunca sadece bir haftaydı. Ünlü koçları Hirofumi Daimatsu aynı zamanda dönerek yapılan defans hareketini yaratmıştı. Bu harekete göre bir oyuncu bir topa defans yapacağı zaman topa doğru atlar, topu kurtardığında taklayla döner ve anında başarıyla ayağa kalkar. Böylece bir sonraki ralli için hazır olur.

Böyle bir ortamda Shirai sadece adapte olmayan çalışan umut vaat eden çok yetenekli bir oyuncuydu. 1972 Münih Olimpiyatlarında henüz ilk 6’da yer almıyordu. Shirai’ye göre diğer tüm takım arkadaşları mükemmel oynuyordu ve altın madalya kazanmayı çok istiyorlardı. 1972 Olimpiyatları için Shirai şöyle konuşuyor: “Şimdi geriye baktığımda beni Münih’e götürmelerinin ana nedeni bir sonraki olimpiyatlarda beni takımın ana oyuncusu olarak kullanmak için beni hazırlamak istemeleriydi. O zamanlarsa sadece Olimpiyatlara gideceğim için çok heyecanlıydım ve sahaya çıkmak mücadele etmeyi çok umursamıyordum.”

Hatta onu seçmelerinin tek nedeninin uzun boyu olduğunu bile düşünmüş Shirai çünkü hala 20 yaşında kendini geliştirmeye çalışan bir oyuncu olarak takım arkadaşlarının hız ve tekniğine ayak uydurmakta zorlandığını düşünmüştü. Ancak takım arkadaşları finalde Sovyetler Birliği’ne hiç beklemedikleri bir şekilde 3-2 kaybetmişlerdi ve gümüş madalyaya razı olmuşlardı. Takım arkadaşları sahada Sovyetler Birliği’ne karşı mücadelede zorlanırken Shirai 3. sette oyuna katılarak maçın 2-2’ye gelmesinde büyük pay sahibi olsa da onun çabaları yeterli olmamıştı.

Takımın en genç oyuncusu olmak da Shirai içinde mental açıdan handikap olmuştu. Her sabah kalktığında voleybolu bırakmayı bile düşünmüş ve Olimpiyatlar sonrası profesyonel voleybolu bıraktığını açıklamıştı. Japonya’nın büyük umutlar beslediği oyuncunun bu kararı tabi tüm ülkeyi şok içinde bırakmıştı. Ancak sadece 1 yıl uzak kalabildiği voleybola 1973’te Hitachi isimli voleybola çok yatırım yapan bir kulüpte dönmüştü. Hitachi o dönemde kurduğu voleybol takımıyla 1973’ten 1977’nin sonuna kadar 5 yıl üst üste Japonya Ligi’nin şampiyonu olmuştu. 1975 ve 1977’de de Shirai “En Değerli Oyuncu” seçilmişti.

1974’te artık Japonya Milli Takımı’nın yıldızı olarak takımının Sovyetler Birliği’ni Dünya Şampiyonası finalinde yenip şampiyon olmasında büyük pay sahibi olmuştu. 1976’da ise sıra 1972’deki yenilginin rövanşını almaya gelmişti. O zamanlar her final Japonya ve Sovyetler Birliği arasında oluyordu ve Montreal Olimpiyatları zamanında Sovyetler bir yenilenme dönemi içerisindeydi. Japonya ise çoğunlukla gençlerden oluşan bir takımdı ve Shirai 24 yaşında takımın en tecrübeli isimlerindendi.

O günleri Shirai şöyle hatırlıyor: “Tecrübe herkes için çok önemli. Eskiden antrenmandan nefret ederdim. Hitachi’ye geldikten sonra ancak kazanmak için çok fazla antrenman yapmanın şart olduğunu anladım. Daha gençken hep bu kadar antrenmanın ne işe yaradığını sorgulardım. Ancak her şeyin sonunda bu kadar yoğun antrenman programlarının zamanı boşa harcamanın çok ötesinde olduğunu anladım.”

Sonunda Japonya 1976 Montreal Olimpiyatlarını kelimenin tam anlamıyla domine etti. Sovyetleri finalde 15-7, 15-8 ve 15-2 ile ezip geçerek altın madalyanın sahibi olurken o zamanlar set kaybetmeden Olimpiyat şampiyonu olan tek takım olmuşlardı. Üstelik sadece Kore, Japonya’ya karşı bir sette çift haneli sayılara ulaşabilmişti. Dahası, Shirai’nin takımı Hitachi’den milli takımda 9 kişi bulunuyordu.

Olimpiyatlardan sonra tekrar bir yıllığına profesyonel voleybolu bırakan Shirai 1977’de Dünya Kupası için takımına geri döndü. Finalde Küba’yı yenerek şampiyon olan Japonya’nın yine yıldızı olurken artık 1978’de voleybol oynamayı sadece 26 yaşında tamamen bıraktı.

2000’de Voleybol Onur Listesi’ne kabul edilen ilk Japon kadın voleybol oyuncusu olan Shirai, şu anda Montreal Olimpik Voleybol Topluluğu’nda direktörlük yaparken bir yandan da Tokyo’da Suginami Ward’da Saibi Eğitim Merkezi’nde fiziksel güç gelişimi programını yönetiyor.

Murat N. Çolakoğlu
co.murat@gmail.com